Uit je hoofd in beweging (24-07-2023)
Ons brein is een waanzinnig geavanceerde machine. Het stelt ons namelijk instaat om razendsnel verbanden te leggen waardoor we de meest complexe problemen kunnen oplossen. Wat deze machine ook goed kan is van minder complexe problemen enorme obstakels maken. Je kan verstrikt raken in het denken en dan kan het verdomd lastig zijn om in actie te komen. Mijn cliënt stelt hoge eisen aan zichzelf. Dit heeft hem opgeleverd dat hij veel heeft bereikt in het leven. De keerzijde is dat hij over veel zaken lang na kan denken en daardoor vast kan lopen.
Dit kwam ook in de oefening naar voren tijdens onze sessie.
Het doel van de oefening is, dat de vier attributen in dezelfde volgorde in hoepel 3 komen te staan.
De regels zijn:
1. groot mag niet op klein en groot mag niet over klein
2. klein mag wel op groot en over groot.
3. geen attributen naast elkaar
4. max 1 attribuut per keer verplaatsen
Mijn cliënt kon razendsnel alle onmogelijkheden opnoemen zonder een attribuut te hebben aangeraakt. Na tien minuten nadenken gaf ik hem de tip niet meer na te denken maar gewoon te gaan doen. Hij begon en de attributen kwamen in beweging. Liep hij vast, dan dacht hij kort na en veranderde hij zijn koers. Binnen 5 minuten stonden alle attributen in de juiste volgorde opgestapeld in hoepel 3. Knap werk!
Door uit het analyseren te stappen en gewoon maar te beginnen, kun je ervaren dat een ogenschijnlijk complex lijkend problemen, een stuk minder complex is dan gedacht.
Woede gecontroleerd naar buiten bewegen werkt helend (24-05-2023)
In mijn praktijk zie ik vaak bij zowel mensen met aanhoudende lichamelijke klachten (ALK) als bij mensen die een onveilige jeugd hebben gekend, dat woede en vooral naar binnen gerichte woede een belemmerende rol speelt in hun leven. Dat ik vaak mensen met ALK tegenkom die een onveilige jeugd hebben gekend is dan ook niet vreemd.
Wanneer het lichaam gecontroleerd en alsnog uiting kan geven aan opgeslagen woede dan kan dit voor enorme klachtenverlichting en innerlijke kracht zorgen. Dat is heel bijzonder om te ervaren. PMT Amsterdam maakt gebruik van verschillende technieken tezamen om hier op een veilige manier naar toe te werken.
Voorbeeld uit de praktijk (ik noem haar X)
X roept een geheugenfragment op waarin ze tot actie wilde overgaan maar dit niet lukte. Ze laat het fragment weer los en richt zich op de fysieke signalen die dit fragment activeert. Ze is instaat om de signalen te volgen en beschrijft een warme energie van onder naar boven door haar lijf te voelen. Haar aandacht gaat vervolgens uit naar haar handen en benen, waar ze een enorme energie voelt opkomen. Ik vraag haar wat ze zou willen doen vanuit haar armen en benen en dit langzaam en met aandacht uit te voeren. Ze maakt verschillende slaande, schoppende, duwende en trekkende bewegingen waarbij er (ingebeeld) een heel aantal mensen er flink van langs krijgen. Ik moedig haar aan om door te gaan totdat ze voelt dat alle woede uit haar lijf is verdwenen. Na een aantal keer terug te zijn gekeerd naar de situatie waarin ze haar woede uitte, was het genoeg geweest voor haar en kon ze de deur dicht doen.
Ze haalt vrij adem er komt een gevoel van rust over haar heen en ze voelt dat ze stevig op haar benen staat. De tranen komen en ze laat ze de vrije loop.
Doordat X instaat was om bij haar lijf te blijven en vertraagd uit te voeren wat haar lichaam wilde doen, bleef haar neo-cortex online en kon de ervaring geïntegreerd worden. Ze kon aangeven dat ze de week erna een stuk beter en dieper heeft geslapen en dat ze zich krachtiger in haar lijf voelt.
De wijsheid van het lichaam volgen, een sessie uit de praktijk (01-04-2023)
Wanneer je als kind al vroeg geleerd hebt dat jouw emoties ondergeschikt zijn, er niet mogen zijn of dat het laten zien ervan zelfs voor onveiligheid kan zorgen, dan kunnen emoties op latere leeftijd als overweldigend worden ervaren.
Zo ook voor mijn cliënt. Ze ervaart een zwaar en hard gevoel dat vastgehouden wordt in haar buik en in haar rug. Wanneer we samen dit harde gevoel mindfull tracken (volgen), dan verplaatst het door haar lijf heen. Het verplaatst van haar rug naar haar buik omhoog naar haar schouders richting haar keel en ogen. Ze herkent dit gevoel als verdriet maar het is te hard om hierbij te komen en toe te laten. Dit gevoel beangstigt haar omdat het blijft verplaatsen door haar lijf. Spieren spannen zich willekeurig maar ook onwillekeurig aan om grip te houden op dit gevoel. Dit proces zorgt voor veel spanningsklachten, machteloosheid en vaak enorme vermoeidheid.
We stoppen de oefening aangezien de spanning te hoog dreigt op te lopen en ik vraag haar wat haar lijf zou willen doen nu. Ze rekt zich uit door met haar handen richting haar schouderbladen te bewegen zodat haar beide ellenbogen aan weerskanten van haar gezicht komen te staan. Ze beweegt in deze houding haar bovenlichaam naar achter. Dit voelt goed zegt ze tegen mij wat wordt bevestigd door de kleur die weer terugkomt in haar gezicht.
Ik zie haar kijken naar de grote oefenbal en ik vraag haar wederom wat haar lichaam zou willen doen. Ze gaat op de bal zitten en ze begint ritmisch op en neer te bewegen. Ze richt haar aandacht weer op haar lijf om het gevoel in haar lijf te kunnen volgen. “Het gevoel is zachter als ik op de bal stuiter, ik kan er nu ook makkelijker bijblijven. We volgen haar lijf tot aan het punt dat het gevoel omhoog beweegt naar haar keel en ogen. “Wat wil je lichaam nu doen? ”, vraag ik haar. “Het wil een beweging maken”. “Lukt het je om deze beweging te volgen?”. Ze heft haar armen op, balt haar vuisten en ze maakt een krachtige beweging met haar hele lichaam naar beneden. “Ja daar komt het zegt ze” en ze begint te huilen. Na een aantal minuten voelt ze dat het zware en harde gevoel haar weg naar buiten heeft gevonden. Ik zie een diepe en rustige ademhaling. Ze heeft kunnen ervaren dat het loslaten en reguleren van dit harde gevoel via een omweg wel mogelijk is.
De wijsheid van het lichaam, fascinerend.
PS: de betreffende cliënt heeft uiteraard toestemming gegeven om haar verhaal naar buiten te mogen brengen
De wijsheid van het lichaam (01-03-2023)
Het lichaam is een fantastisch mooi instrument. Het heeft namelijk de wijsheid in pacht om zelf te herstellen van zowel fysieke als emotionele schade. Dit komt doordat je lichaam de natuurlijke drang heeft om terug te keren naar een staat van rust, evenwicht en nieuwsgierigheid. In de moderne tijd waarin wij leven wordt het steeds lastiger om deze wijsheid de ruimte te geven die het nodig heeft. Het gevolg is dat het aantal mensen met een burn-out en chronische lichamelijke klachten enorm toeneemt.
Je lichaam geeft je voortdurend signalen door, bedoeld om je aan te zetten tot actie. Acties die nodig zijn zodat je lichaam kan terugkeren naar een staat van rust, evenwicht en nieuwsgierigheid. Emoties willen van nature doorbewegen (E-motion) en dat gebeurt als je ze zonder oordeel kunt toe laten en reguleren.
Om de wijsheid van je lichaam te kunnen volgen is het van belang dat je überhaupt contact kunt maken met je lichaam. Dit is niet voor iedereen vanzelfsprekend en daarom is het niet gek dat je daar hulp bij kunt gebruiken. PMT Amsterdam helpt je hier graag bij.
Wij maken gebruik van verschillende interventies en methoden die als bewezen effectief staan aangemerkt. De behandeling kan hierdoor op maat worden aangeboden.
Wat een griep je kan leren (1-2-2023)
De afgelopen weken ben ziek geweest en dat ben ik niet vaak. Het is me gelukt om drie dagen rust te nemen, maar na die drie dagen vond ik het toch echt wel weer tijd om aan het werk te gaan.
Gedachten als: “Ik moet de therapiegroep echt door laten gaan want mensen rekenen erop”. Of: “Je bent nu ook zzp-er dus je hebt geen tijd om ziek te zijn want het kost je geld”. Maar ook van huis uit meegekregen: “Als je weer in actie komt dan voel je je vaak wel beter”.
Na 2 dagen werken kon ik meteen mijn bed weer in en was ik zieker dan daarvoor. Best interessant dat ik als lichaamsgerichte therapeut uitdraag te luisteren naar de signalen die je lichaam je geeft, terwijl ik heel duidelijk mijn hoofd de beslissing heb laten maken. Zo zie je maar dat we net mensen zijn 
.
Nu ik weer aan het werk ben merk dat ik meer dan ooit in verbinding sta met mijn lichaam. Dit komt omdat ik nu hele duidelijke signalen krijg van mijn lichaam. Als ik op de fiets zit en maar een beetje harder door trap (haast), dan begint het zweet op mijn rug te druppelen en raak ik buitenadem. Als ik me druk maak of ik wel of niet op tijd kom dan trekken de spieren in mijn boven rug zich samen (vele hoesten). Mijn lichaam dwingt mij dus letterlijk om rustiger te gaan rijden en andere voorbij te laten gaan.
Het maakt dus niet uit wat mijn overtuigingen zijn of welke verwachtingen er zijn, het lichaam haalt je altijd in als dit moet. Door alle verwachtingen, overtuigingen of eisen kan het heel goed zijn dat je de subtiele signalen van je lichaam niet opmerkt, totdat het vanzelf aan de noodrem trekt.
Boosheid [31-01-2023]
Boos is een emotie die voor veel mensen onbekend aanvoelt. Ik hoor vaak in mijn praktijk mensen zeggen dat ze eigenlijk nooit boos zijn. Boosheid wordt vaak niet ervaren omdat de angst om de ander niet te kwetsen of om het contact te verliezen vaak groter is. Wanneer boosheid niet gevoeld wordt of geuit wordt dan keert deze naar binnen en tegen jezelf. Dit kan bijvoorbeeld tot uiting komen door het opleggen van hele strenge leefregels, in schuldgevoelens of in schaamte en negatieve zelfspraak, maar ook in zelfdestructief gedag zoals verslavingen aan drank, drugs en eten. En dan hebben we nog niet eens gehad over alle fysieke klachten die ontstaan en in stand gehouden worden door naar binnen gerichte boosheid.
Boosheid is een emotie die gevoeld wordt in het contact met andere mensen. Boosheid gaat namelijk over communicatie. Je hebt het namelijk nodig om voor je eigen behoeftes op te komen en om grenzen te stellen naar anderen. Kortom boosheid is nodig om goed voor jezelf te kunnen zorgen.
Wanneer je als opgroeiend kind niet de ruimte hebt gehad om boos te kunnen of mogen zijn, dan leer je al snel deze gevoelens te vrezen, negeren of weg te stoppen. PMT is bij uitstek een therapievorm waarin gevoelens van boosheid naar de oppervlakte kunnen worden gebracht in een veilige omgeving. Je leert niet alleen de boosheid te voelen en in te zetten, maar ook te begrijpen waar jouw boosheid over gaat. Het mooie is dat dit juist voor meer verbinding zorgt met de mensen om je heen.
Gevoelens en gedachten kunnen je flink in de weg komen te staan en je weerhouden je eigen koers te varen [16-12-2022]
De gedachte niet goed genoeg te zijn of de angst om beoordeeld te worden zijn hier twee duidelijke voorbeelden van. Ik ken ze persoonlijk maar al te goed. Helemaal nu ik mijn eigen praktijk ben begonnen en volledig mijn eigen koers aan het varen ben, komen ze nog geregeld bij me terug.
Het volgen van mijn eigen waarden (vrijheid, creativiteit, avontuurlijk en zorgzaamheid) heeft mij persoonlijk geholpen om koers te kunnen houden en richting te geven aan mijn gedrag. Dat betekent alleen niet dat het allemaal vanzelf gaat of dat ik deze gevoelens en gedachten niet meer tegenkom. Het betekent wel dat ik met deze gevoelens en gedachten op pad kan gaan en mijn eigen koers kan blijven varen. Door stil te staan bij de lichamelijke kant van de angst kan ik opmerken dat de angst niet meer van nu is, maar bij toen hoort. Dat controle houden niet nodig is en dat ik mag vertrouwen op mijn talenten.
Dit is wat ik ook graag uitdraag in mijn praktijk. Stil leren staan bij ongemakkelijke gevoelens en emoties en er niet van weg springen. Dan kun je merken dat ze in beweging komen en je los kunt laten. Ervaren dat je de kracht wel hebt om je grenzen te bewaken, ook al zegt je hoofd van niet. Herkennen dat een bepaalde lichaamshouding niet meer van nu is en leren voelen welke houding beter past bij wie je bent en wil zijn. Je kunt leren om van een afstand te kijken naar je gedachten en zodat je je kunt realiseren dat het een hoop onzin produceert. Leer je waarden kennen en op basis ervan doelgerichte acties te ondernemen zodat je je eigen koers kunt gaan varen en koers houden.
Trauma [12-11-2022]
In je hoofd weet je dat je veilig bent, maar in je lichaam blijft het trauma nog springlevend. Je overlevingsinstincten kunnen na een traumatische gebeurtenis of periode voortdurend dreigend gevaar blijven detecteren. Je merkt bijvoorbeeld dat je continu aanstaat en alert bent, sneller prikkelbaar of heftig kunt reageren op prikkels, of je kunt je juist lusteloos en afgestompt voelen. Ook kan het zijn dat je wantrouwen voelt naar mensen terwijl je juist naar verbinding verlangt.
Traumasporen
Bij dreigend gevaar komen er enorme krachten vrij in het lichaam die jou instaat stellen om te vechten of te vluchten. Kenmerkend voor trauma is dat je op deze momenten niet weg hebt kunnen komen. Je lichaam kan dan bevriezen of zich loskoppelen van de gebeurtenis om jou te beschermen (dissociëren). De enorme krachten die vrij zijn gekomen met als doel te overleven, keren dan naar binnen en worden opgeslagen in het lichaam. De bekende psychiater Bessel van de Kolk noemt dit in zijn boek (The body keeps te score) ook wel traumasporen.
Lichaamsgerichte behandeling
De traumasporen die vastzitten in je lijf vormen de aanknopingspunten binnen de behandeling. Om lijflijk te kunnen ervaren dat je daadwerkelijk veilig bent is het namelijk van belang om je lichaam de kans te geven zich te bevrijden van wat het heeft moeten doorstaan. Tijdens de behandeling kun je in een veilige omgeving het contact met je lichaam weer aan gaan. Je leert de lichamelijke effecten van het trauma op jou in het nu herkennen, benoemen en op een lichamelijk niveau te uiten. Hierdoor kan je lichaam stap voor stap ervaren dat het daadwerkelijk veilig is.
Praktijkvoorbeeld
Betsy heeft nooit de ruimte gehad voor haar emoties. Haar vader werd altijd enorm kwaad als ze boos of verdrietig was in huis. Om het risico op een scheldkanonnade te minimaliseren is ze het gewend om deze emoties in te slikken. Betsy is inmiddels 30 jaar oud en ervaart burn-outklachten na een conflict op haar werk. Ze houdt veel spanning vast in haar lijf en dat is zichtbaar. Haar schouders staan naar voren en haar wervelkolom is ingezakt (ze maakt zichzelf klein). Deze spanning werkt als een verdedigingsmechanisme om heftige gevoelens van boosheid en verdriet niet te hoeven voelen. Betsy is bang geworden voor deze gevoelens aangezien ze haar hevig ontregeld hebben in het verleden.
Tijdens de therapie heeft Betsy onderzocht welke activiteiten haar helpen bij te hoge of te lage spanning. Dit helpt haar om meer grip te krijgen op haar spanningsniveau. Door haar houding te veranderen nam de lichamelijke spanning in eerste instantie toe. Door samen stil te staan bij de spanningssignalen en ze te volgen, viel het op dat de spanning zich verplaatste in haar lichaam. De spanning in haar benen verplaatste naar haar buik en via haar rug naar haar schouders kaken en in haar armen. Door stil te staan bij de sensaties in haar armen kon ze ervaren dat ze een duwende beweging wilde maken vanuit boosheid (vechten). Door te gaan boksen leerde ze voor zichzelf op te komen en haar boosheid in te zetten. De spanningssignalen zijn inmiddels sterk vermindert en het lukt Betsy nu steeds beter om haar gevoelens te uiten.
Uit de praktijk: de 7 stoelen van agressie
Veel mensen hebben nooit geleerd hoe de eigen agressie constructief in te zetten, om bijvoorbeeld grenzen te bewaken of voor de eigen belangen en behoeften op te komen. Het kan zijn dat in het gezin boosheid niet getoond of geaccepteerd werd (hier herken ik mezelf deels in). Ook kan het zijn dat er spraken was van misbruik of mishandeling of van een over beschermende opvoeding, waardoor er niet geleerd kon worden hoe agressie constructief in te zetten. Het gevolg kan zijn dat je volledig gericht bent op de behoeften van de ander en er geen contact is met de eigen agressie (stoel 0). Of je communiceert je ongenoegen via een omweg (passief-agressief/ sub-assertief) of verwacht je dat de ander jouw behoeften moet kunnen zien (stoel half). Vaak wordt dan de ervaren agressie opgekropt en naar binnen gericht of komt het als een explosie naar buiten (stoel 5). Dit kan bijvoorbeeld tot chronische pijnklachten leiden of ze instant houden.
De 7 stoelen staan dus voor 7 verschillende posities die ingenomen kunnen worden in het contact met de ander. Het is een mooie werkvorm die ik inzit, waarin gedragspatronen lijflijk kunnen worden ervaren en herkent, maar ook begrepen worden. Je werkt tijdens de PMT-sessies toe naar het ontwikkelen van een stevige eigen ik (op stoel 1 kunnen zitten) en dat je deze mag beschermen (stoel 2 en 3). In de praktijk merk ik dat de posities richting en houvast bieden om te kunnen oefenen met nieuw gedrag en dat oude patronen sneller herkent worden. Dit zie ik bij cliënten maar ook zeker bij mezelf.