Psychosomatische klachten
Wat zijn psychosomatische klachten
Psychosomatische klachten zijn aanhoudende klachten waar geen medische verklaring voor kan worden gevonden. Deze klachten worden ook wel somatisch onvoldoende verklaarbare klachten (SOLK) of aanhoudende klachten genoemd (ALK). Mensen met deze klachten krijgen vaak na een lange zoektocht te horen dat ze met de klachten moeten leren leven. Dit is vaak een harde en uitzichtloze boodschap, maar dit hoeft niet waar te zijn.
Wat kan dan wel de oorzaak zijn?
Wist je dat wanneer je een been breekt of wanneer jouw hart wordt gebroken dezelfde delen in je hersenen worden geactiveerd?
Dit betekent dat je aanhoudende echte en vaak hevige pijn kan hebben zonder dat er daadwerkelijk iets stuk is in je lijf. Dit betekent ook dat het brein pijnprikkels kan afgeven wanneer je emotioneel geraakt wordt. Bijvoorbeeld wanneer je je afgewezen of niet gezien voelt, geïntimideerd of hevig teleurgesteld bent.
Hoe werkt dit dan?
We hebben een bewust en een onbewust brein. Ongeveer 5% van ons gedrag wordt door ons bewuste brein geregeld zoals: praten, zaken overdenken, plannen en beslissingen nemen. De overige 95% van ons gedrag wordt door het onbewuste brein geregeld (bijvoorbeeld je intuïtie, het opslaan van herinneringen of hoe je denkt over jezelf en de wereld om je heen). Je kunt dit ook wel je automatische piloot noemen.
Je onbewuste brein kan geen woorden gebruiken maar gebruikt pijn om mee te communiceren en je te beschermen. Het kan zijn dat het tonen van emoties vroeger niet kon of negatieve gevolgen heeft gehad voor jou. Wanneer in het nu sterke emoties naar boven willen komen, dan kan je onbewuste brein reageren met pijn om jou te beschermen. Hierdoor kan het bijvoorbeeld zo zijn dat je in plaats van boosheid te voelen je pijn in je nek krijgt.
Angst voor de pijn
Wanneer de pijn op bepaalde plekken of bij bepaalde mensen sterker aanwezig is of is geweest, dan kan het zijn dat je deze plekken of mensen liever vermijdt. Je kan je onbewuste brein vergelijken met een brandalarm dat afgaat terwijl er geen brand is. De angst voor het krijgen van pijn is begrijpelijk maar deze angst zorgt er ook voor dat je brein het brandalarm laat afgaan. De angst voor de pijn is namelijk een teken voor het onbewuste brein dat er gevaar dreigt, waardoor het onbewuste brein het brandalarm activeert. Het gevolg kan zijn dat het brandalarm steeds gevoeliger wordt en vaker afgaat en jij steeds meer activiteiten gaat vermijden. In plaats van te gaan blussen is het zaak om het brandalarm uit te leren zetten en PMT Amsterdam kan je hierbij helpen.
Staak je gevecht en kom in beweging
PMT Amsterdam heeft een lichaamsgerichte methode ontwikkeld gebaseerd op een reeds bestaande en succesvolle methode uit Amerika. De grondlegger van deze methode is dokter John Sarno en is verder ontwikkeld door dokter Howard Schubiner. Ben jij klaar om het roer om te gooien en te kiezen voor jezelf? Staak dan het gevecht en neem contact op met PMT Amsterdam.
De behandeling
Voordat de behandeling begint krijg je een aantal vragenlijsten in te vullen met als doel:
1. In kaart brengen van de verschillende klachten die je gedurende je leven hebt gehad of nog steeds hebt
2. In kaart brengen van stressvolle levensgebeurtenissen die mogelijk van invloed kunnen zijn op de klachten
3. Invullen van de checklist karaktereigenschappen die mogelijk van invloed zijn op de klachten
Intake:
Tijdens de intake maken we kennis met elkaar en onderzoeken we de verbanden tussen stressvolle levensgebeurtenissen, karaktereigenschappen en jouw klachten. Ik geef daarnaast ook verder uitleg over de werking van het brein en de invloed ervan op pijn.
De behandeling
De behandeling wordt op maat aangeboden aangezien iedereen anders is.
Onderdelen van de behandeling zijn onder andere
1. Het contact herstellen met het lichaam (voelen en begrijpen wat je voelt)
2. Emoties herkennen en reguleren (leer ruimte te maken voor wat er speelt)
3. Het stresssysteem leren kalmeren (ontspanning en stressregulatie)
4. In beweging durven komen (vertrouwen in het lichaam herwinnen)
5. Gedragspatronen herkennen en doorbreken (oefenen met helpend gedrag)
6. Van klachtgericht naar waarde gericht leven (gaan doen waar jij blij van wordt)
Een voorbeeld uit mijn praktijk
Een sessie uit de praktijk: onderdrukte woede en aanhoudende klachten
S heeft al jaren last van terugkerende periodes waarin ze last ervaart van hevige nekklachten. Medisch is alles uitgesloten maar de pijn keert toch steeds weer terug.
S zocht een tegel uit die symbool staat voor het kleine meisje in haar. Ze legde deze tegel tegen de achterste muur en ging daar vervolgens opstaan. S voelde zich letterlijk kleiner worden waarop haar schouders naar voren zakte en ze haar blik naar beneden richtte. Deze houding belichaamt de eenzaamheid en het verdriet van toen. Ze realiseerde zich dat er weinig ruimte is geweest voor haar emoties en haar wensen. Hard werken, niet zeuren en vooral doorgaan was vaak de boodschap thuis.
Als tweede opdracht mocht ze een tweede tegel uit kiezen die voor de boosheid en woede stond van toen. S stapt op de tegel om contact te maken met deze emoties, maar in plaats van het voelen van boosheid of woede nam de pijn in haar nek enorm toe.
Dit mechanisme komt vaak voor bij mensen met aanhoudende lichamelijke klachten en dat is te verklaren. Wanneer een kind onvoldoende of helemaal geen ruimte heeft gevoeld om zijn of haar emoties te laten zien, dan kan het zich afgewezen voelen door de ouder. Deze afwijzing zorgt vaak voor enorme woede. Aangezien we als kind afhankelijk zijn van onze ouders om te kunnen overleven, wordt deze woede vaak onderdrukt door het onbewuste brein om je te beschermen. Wanneer deze woede als volwassene wordt getriggerd (bijvoorbeeld door afwijzing), dan kan het onbewuste brein deze emoties nog steeds onderdrukken doormiddel van een pijnprikkel.
Aan de hand van gerichte mindfulness is het S uiteindelijk gelukt om in contact te komen met deze onderdrukte woede en heeft ze daar alsnog uiting aan kunnen geven. S staat meer in contact met haar boosheid waardoor het haar steeds beter lukt om voor haar behoeftes op te komen.
O en niet onbelangrijk: “ze is al vier weken volledig pijnvrij”.
Een voorbeeld uit mijn eigen praktijk.
“Your mind is not your friend or your enemy”
Russ Harris (Acceptance and Commitment Therapy)
Mijn client heeft een haat-liefde verhouding met haar brein. Het heeft haar geholpen met het behalen van haar vwo-diploma, maar ditzelfde brein belemmert haar nu in haar bewegingsvrijheid. Ze heeft namelijk pijnklachten overgehouden aan een knieoperatie. Om haar te “beschermen” heeft haar brein een verhaal om deze pijnklachten heen gecreëerd. Brein: ”Sporten dat gaat niet meer lukken, o en hoe ga je het doen op de universiteit dan? Je zal dan ook niet mee kunnen naar de kroeg met die knie, wat gaan ze dan van je denken, ja die vinden je vast zwak”
Telkens als ze pijn in haar knie ervaart gaan de alarmbellen af en vuurt haar brein vervolgens de doemscenario’s op haar af. Om controle te houden is ze sterk op haar knie gefocust en is ze activiteiten gaan vermijden. Het gevolg is dat ze steeds minder bewegingsvrijheid had met somberheidsklachten als gevolg.
Toen was daar PMT- sessie 4 en kreeg ze de opdracht om met twee benen op het bankje te springen. Er ontstond uiteraard een intern conflict tussen haar lijf en haar brein (alle doemscenario’s kwamen langs). Hoewel de eerste sprong aanvoelde alsof ze van een 30 meter hoge duikplank af moest springen, is ze toch gesprongen. Ze springt en land boven op het bankje, yess gelukt. Leren vertrouwen op je lichaam door te ervaren en te doen.